Jakie są rodzaje ryżu? Czy zawsze rósł on w wodzie? I jakie wartości odżywcze zawiera? Poznajmy się troszkę na ryżu.
Te niepozorne małe białe ziarenka są jednym z najważniejszych produktów spożywczych na świecie. Czy wiecie, że ze wszystkich zbóż, to właśnie ryżu spożywa się najwięcej? Mimo że jest on dopiero trzecim pod względem produkcji produktem rolnym – po trzcinie cukrowej i kukurydzy. Te jednak wykorzystywane są również w innych celach niż spożywcze. W konsumpcji i produkcji ryżu króluje Azja. To właśnie tam trwale wpisał się on w kulturę i tradycję społeczeństw, zmieniając nawet krajobraz azjatyckich krajów.
Nie jest przypadkiem, że to właśnie na terenach południowej i południowo-wschodniej Azji uprawia się najwięcej na świecie ryżu. Sprzyjają temu dwa czynniki. Po pierwsze ryż lubi wysokie temperatury i wodę. Po drugie, jego uprawa jest ciężka i mozolna. Wymaga również wielu rąk do pracy, których nie brakuje na tym kontynencie. Ryżowiska wymagają ciągłego przepływu wody, by skłębione korzenie rośliny mogły oddychać. Właśnie dlatego buduje się specjalne groble i śluzy wodne. Co ciekawe, pierwotnie ryż rósł na suchych terenach. Dopiero kolejne mutacje adaptowały tę roślinę do terenów podmokłych. Ryż stał się rośliną półwodną.
Cóż to za ryż?
Ryż występuje w dwóch odmianach – oryza sativa (ryż azjatycki) i oryza glaberrima (ryż afrykański). W sklepach możemy spotkać także ryż dziki, który nie jest właściwym ryżem, lecz owsem bagiennym (zizania aquatica). Ryż dzieli się ze względu na długość nasion na trzy kategorie. Pierwszy z nich to ryż krótkoziarnisty, którego nasiona lepią się i są bardziej aromatyczne. Świetnym przykładem będzie w tym przypadku ryż perłowy używany podczas przygotowywania sushi. Ryż średnioziarnisty również jest kleisty, ale ma łagodniejszy smak. Do tej kategorii zaliczamy ryż arborio i loto. Natomiast długie ziarna nie kleją się, są sypkie i delikatne – taki jest tajlandzki ryż jaśminowy i indyjski ryż basmati.
Gdy staniemy w sklepie przed półką z ryżem, na opakowaniach zauważymy napisy – ryż biały, brązowy, parboiled. Co one oznaczają? Producenci w ten sposób opisują stopień przetworzenia i oczyszczenia ziaren ryżu. Co ważne, nie ma on nic wspólnego z odmianą ryżu. Najbardziej przetworzony jest ryż biały, który pozbawiany jest plew, zarodka i okrywy. Poddaje się go również obróbce termicznej, która sprawia, że ryż ten nie skleja się i nie pęcznieje podczas gotowania. Ziarna ryżu białego pozbawione są również wszystkich powyższych elementów, ale nie podlega on dodatkowej obróbce, co sprawia, że może kleić się podczas przygotowywania. Natomiast ryż brązowy zawdzięcza swoja nazwę okrywie, która pozostaje na ziarnie.
Czyż to zdrowy ryż?
Ryż bogaty jest w węglowodany i białka. Nie zawiera praktycznie tłuszczy, więc jedząc go, dostarczamy organizmowi dużo energii i raczej nie przytyjemy. Ryż zawiera także błonnik. Oczywiście najlepiej jeść ten najmniej przetworzony, czyli brązowy. Niestety ryż nie zawiera w sobie zbyt wiele witamin – znaleźć w nim możemy jedynie witaminy z grupy B oraz witaminę E. Powinniśmy za każdym razem wybierać ryże jak najmniej przetworzone, bo tylko takie zawierają więcej witamin i związków mineralnych. Nie oznacza to, aby nie jeść ryżu. To świetne lekkie zboże, które w połączeniu z odpowiednimi składnikami stworzy pyszne i pożywne danie.
