Moussaka, czyli tradycyjny smak Grecji

W rejonie basenu Morza Śródziemnego oraz Czarnego mięsno-warzywne zapiekanki są daniem popularnym i z bogatymi tradycjami. Kucharze chętnie korzystają z łatwego dostępu do niedrogiego mięsa i świeżych, aromatycznych warzyw.

W zależności od kraju, zapiekanki różnią się nieco składnikami oraz sposobem przyrządzania. Bez wątpienia największą karierę z zapiekanek zrobiła moussaka. Jest to danie pochodzące z Grecji, pierwotnie składające się wyłącznie z warzyw i mięsa mielonego. Co ciekawe – współczesna wersja potrawy ma tylko około 70 lat. Grecki kucharz Nikos Tselementes wydał w 1950 r. książkę kucharską, w której umieścił przepis na moussakę. Do tradycyjnej receptury wprowadził sos beszamelowy, będący dziś istotnym elementem tego dania. Obecnie moussaki można skosztować we wszystkich greckich restauracjach, podawana jest także w Turcji, Egipcie, Rumunii czy Bułgarii. Każdy kraj może pochwalić się jej inną, nieco zmodyfikowaną wersją. Tradycyjną, grecką moussakę przygotowuje się z mielonej baraniny lub jagnięciny, bakłażana i sosu beszamelowego, posypanego tartym żółtym serem. Niektórzy wzbogacają potrawę o cukinię, ziemniaki oraz inne warzywa. Ze względu na wykorzystanie dużej ilości warzyw, w niektórych restauracjach można spotkać wariację na temat moussaki bez mięsa – idealnej dla wegetarian.

Moussaka jest daniem wręcz idealnym na sycący obiad. Ze względu na sos beszamelowy może być ono nieco ciężkostrawne, dlatego nie jest polecane, aby jeść je na późną kolację. Niepowtarzalne połączenie smaku warzyw i mięsa zapieczonych pod aksamitnym sosem beszamelowym z pewnością zrekompensuje kalorie, których dostarcza potrawa. Książki kucharskie proponują co najmniej kilkanaście wersji tego dania. Podstawą jest zawsze bakłażan i mięso, jednakże można znaleźć też przepisy zawierające oliwki czy grzyby. Przygotowanie tradycyjnej moussaki w domowej kuchni wbrew pozorom nie jest trudne ani bardzo czasochłonne. Dlatego każdy, kto lubi kuchnię śródziemnomorską, powinien choć raz zaserwować ją na obiad.

Moussaka – podobnie jak lasagne – tradycyjnie jedzona jest samodzielnie. Jeżeli ktoś czuje niedosyt, może zagryzać ją chlebkiem pita lub sałatką grecką. Moussaka najlepiej smakuje na ciepło, świeżo wyjęta z pieca, choć istnieją lokale oferujące to danie w formie zimnej przystawki. Na przykład w Turcji moussaka podawana jest w temperaturze pokojowej, a w krajach arabskich potrawę serwuje się na zimno. Jako ciekawostkę napiszemy, że moussaka po egipsku to dwie warstwy bakłażana z sosem pomidorowym, a na Bałkanach beszamel zastępuje się jogurtem wymieszanym z jajkami. W Bułgarii nie używa się także jagnięciny ani baraniny, które zastępuje się mięsem wieprzowym. Niezależnie od wariantu – każda moussaka najlepiej smakuje z czerwonym, wytrawnym winem. Nie tylko podkreśla ono smak potrawy, ale i poprawia trawienie.

Choć moussaka jest z pewnością najpopularniejsza, grecka kuchnia ma jeszcze wiele do zaoferowania. Na pewno warto wspomnieć o klasycznym, grillowanym mięsie, które może występować w dwóch odmianach: soulvaki lub gyros. Różnica jest taka, że tę pierwszą przyrządza się jako szaszłyk, a drugą na pionowym, obrotowym rożnie. Niezależnie od wariantu, mięso świetnie smakuje w chlebku pita, z dodatkiem świeżego ogórka, pomidora i cebuli, polanych sosem tzatziki. Dość oryginalną i być może nieznaną każdemu grecką przystawką, są dolmades. Jest to ryż zawinięty w liście winogron, skropione oliwą i sokiem z cytryny. Te greckie gołąbki podaje się na zimno, jako wzmacniacz apetytu przed głównym posiłkiem.

Jak przygotować Moussakę?

SKŁADNIKI

3 bakłażany

oliwa z oliwek

sól

Beszamel:

100 g masła

50 g mąki pszennej

500 ml gorącego mleka

gałka muszkatołowa mielona Appetita

pieprz biały mielony Appetita

Sos:

500 g jagnięciny lub innego mięsa mielonego

1 puszki pomidorów pelati (400 g)

50 ml białego wina

2 cebule

3 ząbki czosnku

oregano Appetita

cynamon mielony Domowe Sekrety

cukier

sól

PRZYGOTOWANIE

Bakłażana pokroić w paski, oprószyć solą, odstawić na 10 minut. Po tym czasie podpiec warzywo na patelni z dodatkiem oliwy, na złoty kolor, odstawić. Przygotować beszamel: w garnku z grubym dnem rozpuścić masło, dodać mąkę i szybko wymieszać, zalać gorącym mlekiem i zagotować, cały czas mieszając, aż sos zgęstnieje. Doprawić gałką muszkatołową, pieprzem i solą, odstawić. Cebulę i czosnek drobno pokroić, zeszklić na oliwie. Dodać mięso, smażyć przez 2-3 minuty na dużej mocy palnika. Dodać białe wino, odparować i wlać pomidory. Redukować przez ok. 15 minut, doprawić do smaku. Naczynie żaroodporne posmarować oliwą, nałożyć część sosu, następnie ułożyć warstwę bakłażanów - czynność powtórzyć do wykończenia składników. Wierzch polać beszamelem. Moussakę piec przez ok. 30 minut w 180 st. C. Podawać gorącą