Wielkanocny koszyczek to estetyczny symbol Świąt – wszyscy chcemy, by wyglądał ładnie, schludnie, wiosennie i mieścił w sobie wszystko, co powinien. Trzeba jednak pamiętać, że nie tylko o estetykę w nim chodzi, bo kluczowe jest to, jakie znaczenie niosą ze sobą poszczególne jego elementy. Dziś opowiemy o tradycji, symbolice i przesłaniu wielkanocnego koszyczka.
Dawno, dawno temu
Już za czasów pogańskich można było dostrzec zalążki tej tradycji. Kiedy nadchodziła wiosenna równonoc, Słowianie świętowali, wielbiąc nowe życie związane z wegetacją roślin, składając ofiary i oddając pokarm do święceń. Dlatego przejęliśmy te zwyczaje i już od naprawdę wielu lat w Polsce kultywuje się tradycję święcenia koszyczka. W połowie XX wieku na Kaszubach czy Śląsku jedynie przedstawiciele wyższych warstw społecznych święcili swój pokarm, najczęściej przywożąc do swojego domu księdza, który mógł to uczynić na miejscu. Od 80. lat XX wieku zwyczaj ten jest już znany w całym kraju.
W Wielką Sobotę
To właśnie w ten dzień, według tradycji chrześcijańskiej, w Polsce święci się pokarmy. Wielka Sobota traktowana jest dzień błogosławieństwa, gdyż święci się wtedy nie tylko wielkanocne pożywienie, ale również pokarm i wodę. Zwyczajowo taki pokarm nazywa się święconką, a zjada się go następnego dnia, w Wielką Niedzielę, po rezurekcji. Wtedy też dzielimy się z innymi członkami rodziny zawartością koszyczka. A co w nim właściwie się znajduje i dlaczego?
W wielkanocnym koszyczku…
„Święconka” zwyczajowo składa się z:
- Baranka - jest to symbol zwycięstwa życia nad śmiercią
- Jajka – jest to znak odradzającego się życia
- Kawałka chleba – jest to symbol ciała Chrystusa
- Kiełbasy – jest to symbol dostatku, zdrowia i płodności
- Wody – jest to znak przygotowania do nowego życia
- Soli – jest to symbol oczyszczenia
- Kawałka ciasta – jest to meta umiejętności i doskonałości
- Chrzanu – jest to znak siły fizycznej i krzepy
- Gałązki bukszpanu, którą można ozdobić koszyczek – jest to symbol nieprzemijalności, trwałości życia i nieśmiertelności.
